หลังจากวันที่ 1 มกราคม 2564 ซึ่งสิ้นสุดระยะเวลา transition period แล้ว การค้าระหว่างสหราชอาณาจักรกับสหภาพยุโรปเปลี่ยนไป ส่งผลต่อผู้ประกอบการที่ดำเนินการส่งออกไปยังสหภาพยุโรปอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
ตลอดสองสัปดาห์ที่ผ่านมา ผู้ประกอบการขนส่งระหว่างประเทศในสหราชอาณาจักรประสบปัญหาด้านการขนส่งที่ล่าช้าเป็นอย่างมาก ซึ่งเป็นปัญหาจากความตกลงการค้าหลัง Brexit ที่ส่งผลให้การขนส่งสินค้าข้ามแดนจะต้องมีเอกสารประกอบการขนส่งสินค้ามากขึ้น เช่น Health Certificate หรือ Catch Certificate เป็นต้น ถึงแม้ที่ผ่านมาบริษัทผู้ส่งออกและผู้ให้บริการขนส่งจะมีการเตรียมการเป็นอย่างดีในเรื่องการดำเนินพิธีการศุลกากร แต่ก็ยังไม่สามารถหลีกเลี่ยงปัญหาที่ส่งผลให้เกิดการล่าช้าในทางปฏิบัติ เช่น เอกสารไม่ถูกต้อง ตู้คอนเทนเนอร์ปิดไม่ถูกต้อง จนส่งผลให้เกิดความล่าช้าในการขนส่งและต้นทุนในการขนส่งเพิ่มมากขึ้น อย่างไรก็ตาม การขนส่งในช่วงต้นเดือนมกราคมนี้เบาบางลงไปมากในฝั่งสหราชอาณาจักร เนื่องจากหลายบริษัทตัดสินใจกักตุนสินค้าไว้ตั้งแต่ช่วงปลายปีเพื่อเตรียมรับมือการสิ้นสุด transition period แต่ก็มีการคาดการณ์ว่าสถานการณ์การเคลื่อนย้ายสินค้าจะกลับมาคึกคักในช่วงปลายเดือนมกราคมนี้ นอกจากนี้ ผู้ประกอบการรายหนึ่งเห็นว่าระบบพิธีการศุลกากรที่ต้องทำทั้งใน สหราชอาณาจักรและประเทศปลายทางในสหภาพยุโรปยังไม่มีความสะดวกมากพอ ส่งผลให้บริษัทรับขนส่งและคนขับรถหลีกเลี่ยงการขนส่งที่ต้องไปและกลับจากสหราชอาณาจักร เนื่องจากไม่สามารถกำหนดระยะเวลาในการขนส่งที่แน่นอนได้ ทำให้ต้นทุนในการขนส่งเพิ่มสูงขึ้น ทั้งนี้ บริษัท Transporeon ของเยอรมัน คาดการณ์ว่าค่าขนส่งสินค้าไปยังสหราชอาณาจักรได้พุ่งสูงขึ้น 47% เมื่อเทียบกับไตรมาสสุดท้ายของปี 2563 และมีการคำนวนว่าค่าขนส่งจากฝรั่งเศสไปยังสหราชอาณาจักรเพิ่มสูงขึ้น 39% และจากเยอรมันไปยังสหราชอาณาจักรเพิ่มสูงขึ้น 26%
ถึงแม้ว่าการค้าระหว่างสหราชอาณาจักรกับสหภาพยุโรปจะไม่มีภาษีและโควตาระหว่างกัน แต่ผู้ส่งออกกลับต้องเผชิญกับอุปสรรคทางการค้า (Non-Tariff Barrier) ที่เกิดจากการกรอกเอกสารและการผ่านพิธีการศุลกากรที่ต้องใช้เวลามากขึ้น และหลายบริษัทยังคงประสบปัญหาในเรื่องกฎถิ่นกำเนิดสินค้าที่กลายเป็นข้อจำกัดในการส่งออกสินค้าจากสหราชอาณาจักร ทั้งนี้ บริษัท SMEs หลายรายในสหราชอาณาจักรได้ชะลอการส่งออกไปยังสหภาพยุโรปชั่วคราว เนื่องจากภาระในการออกเอกสารและการขนส่งที่ล่าช้า โดยบริษัทที่ปรึกษาด้านภาษี UHY Hacker Young ในสหราชอาณาจักรให้ข้อมูลว่า 20% ของลูกค้าได้หยุดการส่งออกไปยังสหภาพยุโรป และมีความกังวลว่าผู้นำเข้าในสหภาพยุโรปอาจเริ่มหาสินค้าจากแหล่งอื่นมาทดแทน ผลกระทบจากความยุ่งยากในขั้นตอนการออกเอกสาร และพิธีการศุลกากรนี้ยังส่งผลต่ออุตสาหกรรมอื่นๆ ของสหราชอาณาจักร อาทิ อุตสาหกรรมประมงของสหราชอาณาจักรที่ได้รับผลกระทบจากภาระทางเอกสารและพิธีการศุลกากรเช่นเดียวกัน จนส่งผลให้ท่าเรือประมงเงียบเหงาและชาวประมงไม่สามารถขึ้นฝั่งได้เนื่องจากผู้ส่งออกไม่สามารถส่งสินค้าได้ตามที่วางแผนไว้จนสินค้าประมงเริ่มล้นสต็อก และอุตสาหกรรมเนื้อสัตว์ ซึ่ง British Meat Processors Association (BMPA) ให้ข้อมูลว่าในช่วง 2 สัปดาห์แรกมูลค่าการส่งออกได้ลดลงไปถึง 20% เนื่องจากปัญหาความล่าช้าในการขนส่งและการกรอกเอกสาร
ทั้งนี้ Bank of England ได้ประเมินว่าเศรษฐกิจของสหราชอาณาจักรจะได้รับผลกระทบจากความยุ่งยากจากกฎระเบียบใหม่ที่ชายแดน ในระยะสั้น (3 เดือนแรก) เป็นมูลค่าประมาณ 5,000 ล้านปอนด์
ที่มา: Reuters/BBC News
ข้อมูลเพิ่มเติม/ความเห็น สคต.
- นับตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2564 ที่ผ่านมา สหราชอาณาจักรได้ออกจากสหภาพยุโรปโดยมีความ ตกลงการค้าหลัง Brexit ที่ส่งผลให้สหราชอาณาจักรสิ้นสุดการเป็นตลาดเดียวกับสหภาพยุโรป (Single Market) และสิ้นสุดการเป็น Custom Union หลังจากการเป็นสมาชิกมายาวนานกว่า 47 ปี อย่างไรก็ตาม ความตกลงการค้าหลัง Brexit ได้ระบุถึงความสัมพันธ์ทางการค้าทั้งสองฝ่ายว่าจะมีการยกเว้นภาษีระหว่างกัน และไม่มีการกำหนดโควตาสินค้า แต่ทั้งสองฝ่ายจะต้องมีการกำหนดกฎถิ่นกำเนิดสินค้า (Rules of Origin) เพื่อให้แน่ใจว่าการยกเว้นภาษีสินค้าและไม่มีโควตาจะก่อให้เกิดประโยชน์ต่อการค้าระหว่างทั้งสองฝ่ายอย่างแท้จริง นอกจากนี้ ทั้งสองฝ่ายได้มีการกำหนดพิธีการศุลกากรในการขนส่งสินค้าระหว่างกันอย่างเข้มงวด จึงส่งผลให้ผู้ขนส่งและผู้ค้าหลายรายต้องปรับตัวในการจัดทำเอกสารซึ่งเป็นภาระที่ก่อให้เกิดค่าใช้จ่าย และใช้เวลาในการดำเนินการมากขึ้น
- ผู้ประกอบการ/ผู้ส่งออกไทย ควรศึกษากฎระเบียบการนำเข้าสินค้า และมาตรฐานต่างๆ ทั้งของ สหราชอาณาจักร และสหภาพยุโรป เนื่องจากในระยะนี้สหราชอาณาจักรซึ่งยังอยู่ในระยะของการปรับเปลี่ยนอาจยังใช้กฎระเบียบของสหภาพยุโรปแต่มีแนวโน้มว่าในอนาคตมาตรฐานและกฎระเบียบการนำเข้าอาจแตกต่างกันได้ นอกจากนี้ ควรหารือกับผู้นำเข้าถึงแนวทางการขนส่งสินค้านำเข้าจากไทย โดยเฉพาะในกรณีที่ต้องการส่งออกสินค้าไทยจากสหราชอาณาจักรต่อไปยังสหภาพยุโรป เนื่องจากสินค้าที่จะสามารถเคลื่อนย้ายได้อย่างเสรีจะต้องเป็นสินค้าที่มีถิ่นกำเนิดเป็นไปตามกฎถิ่นกำเนิดสินค้าภายใต้ความตกลงหลัง Brexit เท่านั้น ซึ่งอาจจะส่งผลต่อต้นทุนในการขนส่งสินค้า และระยะเวลาในการส่งมอบสินค้าได้ข่าวสัปดาห์ 16-22 มกราคม 64 -Brexit
